> αφίσα που κολλήθηκε απ’ τον Κομήτη*Holzkamp
 |
|
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΑ ΦΥΛΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ; Οι στενοί συγγενείς ενός ανθρώπου που αρνείται να εξεταστεί από ψυχίατρο έχουν δικαίωμα να ζητήσουν από τον Εισαγγελέα να μεταφερθεί με την βία σε ψυχιατρική κλινική. Περίπου 3.500 εισαγγελικές εντολές για ακούσια νοσηλεία δόθηκαν στην Αττική μέσα στο 2017, με το 60% να παραμένουν τελικά στο ψυχιατρείο για τουλάχιστον έναν μήνα, κατά την πρώτη εισαγωγή. Το αρμόδιο υπουργείο σχεδιάζει τώρα την εισαγωγή του θεσμού της “υποχρεωτικής κατ’ οίκον νοσηλείας”. Ο εν λόγω θεσμός εφαρμόζεται ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρά το γεγονός ότι οι εμπνευστές του παραδέχονται, πλέον, ότι όχι μόνο δεν περιορίζει τον εγκλεισμό και τις επανεισαγωγές στα ψυχιατρεία, αλλά επιπλέον συρρικνώνει τα δικαιώματα των ληπτών.
Το να καταστεί η οικογένεια – μια απ’ τις κύριες αιτίες των ψυχικών δυσκολιών – ο θεματοφύλακας της θεραπείας μπορεί να είναι διπλά επιβλαβές: τόσο για την ίδια, όσο και για τον πάσχοντα. Η μεν πρώτη “εξαναγκάζεται” να γίνει ο επιτηρητής της καταστολής. Ο δε πάσχοντας, το σπίτι του οποίου αποτελεί συχνά το έσχατο καταφύγιο σε στιγμές κρίσης, στριμώχνεται σε μια μικρή ιδιωτική φυλακή απ’ όπου απόδραση δεν υπάρχει, παρά μόνο για την επανεισαγωγή του στο ψυχιατρείο. Είναι βέβαιο ότι κανείς δεν θέλει να έχει την εμπειρία της θεσμικής βίας του ψυχιατρείου. Και είναι πιθανό η κατ’ οίκον νοσηλεία να θεωρηθεί πιο ανθρώπινη λύση. Όμως τα σπίτια που πρόκειται να αντικαταστήσουν τα δωμάτια των ψυχιατρείων δεν είναι τίποτα μεζονέτες με κήπο και θέα. Είναι τα σπίτια της εργατικής τάξης, που συχνά ούτε τις βασικές υλικές προϋποθέσεις δεν μπορούν να καλύψουν. Δεν είναι ασύνδετες μεταξύ τους όλες αυτές οι διαδικασίες κατάρρευσης, τα συντρίμμια των οποίων πέφτουν πάνω στα κεφάλια μας. Το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό δόγμα του “περιορισμού των δαπανών για την υγεία” είναι βαθιά αντικοινωνικό. Και σε μια στιγμή κρίσης, σαν σήμερα, έρχεται να συναντήσει το ελληνικό παράδειγμα της πολυετούς ασυδοσίας στην κοινωνική πρόνοια. Η λεγόμενη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, δηλαδή η σταδιακή αντικατάσταση των ψυχιατρικών ασύλων με κοινοτικές δομές φροντίδας, θεραπείας και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, δεν έγινε ποτέ. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια φαγώθηκαν και οι όποιες δομές ψυχικής υγείας υπήρχαν υποβαθμίστηκαν για να αγοραστούν φρεγάτες και F-16. Και τώρα που ο κόμπος της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης έφτασε στο χτένι, ο πάλαι ποτέ κέρβερος του συντηρητισμού, η αγία ελληνική οικογένεια, αναδεικνύεται ως ο βέλτιστος αντικαταστάτης του ασύλου. Η θέση της έχει αναβαθμιστεί αισθητά μέσα στην κρίση, από υλική και ιδεολογική άποψη. Όμως δεν είναι για να χαιρόμαστε, όσο οι έξοδοι διαφυγής οδηγούν κατευθείαν σε νέες, “αόρατες” φυλακές κι όσο η πολυδιαφημισμένη “πρόοδος” των κοινωνιών μας είναι κατ’ ουσίαν η επιστροφή στο παλιό μοντέλο: τα ψυχιατρεία άσυλα κι οι τρελοί κλεισμένοι στα σπίτια τους. |