απ’ την “ασταμάτητη μηχανή” του Sarajevo
 |
|
Εάν το ερώτημα ήταν: έχουμε 1500 συμφωνίες (ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος) με δυο ντουζίνες κράτη… να συνεχίσουν να ισχύουν ή να τις καταργήσουμε πακέτο; είναι σαφές ότι θα μπορούσε να εννοηθεί σαν “μέσα ή έξω απ’ την ε.ε.;” Μόνο που η αναφορά σε ένα μεγάλο αριθμό διακρατικών συμφωνιών θα υποδείκνυε, έστω σχηματικά, περί τίνος πρόκειται. Θα μπορούσαν πολλοί να αναρωτηθούν: τι συμφωνίες είναι αυτές; δεν τις ξέρουμε… πρέπει να τις μάθουμε πριν αποφασίσουμε. Ο μέσος υπήκοος οποιουδήποτε καπιταλιστικού κράτους μπορεί να ξέρει πολλά κουτσομπολιά για τα γκομενικά των σταρς, συνήθως αγνοεί όμως την θεσμική συνθετότητα μέσα στην οποία ζει. Συνεπώς το πως διατυπώνονται οι ερωτήσεις που του απευθύνθουν οι “απο πάνω”, ειδικά όταν αφορούν αυτήν την συνθετότητα, είναι το πιο καθοριστικό. Όπως συνέβη με το ελληνικό δημοψήφισμα έτσι και με το τωρινό αγγλικό η ερώτηση που ζητούσε ένα “ναι” ή ένα “όχι” ήταν σε μεγάλο βαθμό συναισθηματικός εκβιασμός. Για εμάς το αποτέλεσμα τέτοιων εκβιασμών είναι δεύτερο σε σημασία. Το πρώτο είναι το πόσοι τον αποδέχονται νομίζοντας ότι ασκούν ένα “δημοκρατικό δικαίωμα”! Υπάρχουν, μάλιστα, διάφοροι (έχουμε συναντήσει τέτοιους στα μέρη μας) που θεώρησαν το περσινό (ελληνικό) δημοψήφισμα σαν απόδειξη και επίδειξη άμεσης δημοκρατίας! Όχι – για εμάς αυτό είναι βασικό όχι!!! Δεν υπάρχει τίποτα δημοκρατικό ούτε καν από τυπική άποψη στο να βάζουν οι απο πάνω τα ερωτήματα κατάλληλα διαμορφωμένα και οι απο κάτω να απαντούν, είτε έτσι είτε αλλιώς. Το ακριβώς ανάποδο θα άξιζε πολύ περισσότερο το συζητήσιμο έτσι κι αλλιώς χαρακτηρισμό “δημοκρατία”: οι απο κάτω ρωτούν, οι απο πάνω απαντούν, οι απο κάτω κρίνουν τις απαντήσεις και εκείνους που τις έδωσαν. |