Play it again Sam

Barricada #20, Μάιος – Ιούνιος 2012

Καθώς έχουμε φτάσει μια βδομάδα πριν τις εκλογές πληθαίνουν εκείνοι κι εκείνες που διαπιστώνουν το προφανές: πως η φωτιά είναι καλός υπηρέτης μα κακός αφέντης. Η δημοσκοπική -προς το παρόν- άνοδος των ασπόνδυλων, σε συνδυασμό με τα πρόσφατα αποτελέσματα των εκλογών στη Γαλλία, δείχνει μια σαφώς ακροδεξιά μετατόπιση του εκλογικού σώματος. Σαν συνέπεια, κανάλια και εφημερίδες, μήντια και πολιτευτές, χτυπάνε καμπανάκια κινδύνου: «ψηφίστε, τουλάχιστον, για να μη μπουν οι φασίστες στη βουλή». Κι έτσι την ύστατη στιγμή, η ψήφος, το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, αναδεικνύεται σαν το υπέρτατο όπλο, το τελευταίο ανάχωμα στην προέλαση του ολοκληρωτισμού.
Σε πρώτο χρόνο θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για μια τυπική περίπτωση οππορτουνισμού. Για μια δραματική version του «τα είπαμε στους δρόμους θα τα πούμε και στις κάλπες». Πως τα κάθε λογής «κινήματα», των «πλατειών», του «δεν πληρώνω», ενάντια στα χαράτσια κ.ο.κ., δεν ήταν παρά ένα ακόμη colpo grosso, ειδικά της αριστεράς, προκειμένου την κατάλληλη στιγμή, ενόψη εκλογών, να αποσπάσει μερικές ακόμη ψήφους. Όμως στη συγκυρία που διανύουμε, αυτή η τάχα μου δραματική έκκληση διάσωσης του κοινοβουλευτισμού σημαίνει πολύ περισσότερα. Ξεκινάμε από τα γνωστά και χιλιοειπωμένα: τα περιεχόμενα και τα προτάγματα των ασπόνδυλων δεν είναι δική τους αποκλειστικότητα. Ακόμη κι αν είχε κανείς αμφιβολίες επ’ αυτού, όσο πλησιάζουμε προς την 6η Μαϊου αυτές διαλύονται. Η αντιμεταναστευτική πολιτική καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην ατζέντα σχεδόν όλων των κομμάτων, με μοναδική μεταξύ τους διαφοροποίηση, την ταλάντευση μεταξύ απροκάλυπτου και συγκαλυμμένου ρατσισμού. Γιατί, αν και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά τόσο με την αντιμετώπιση όσο και με τις αιτίες του «προβλήματος», αυτό στο οποίο όλοι συμφωνούν είναι ότι, πράγματι, «οι μετανάστες είναι πρόβλημα». Ποσόστωση ή άμεση απέλαση; Πλήρης ναρκοθέτηση των συνόρων ή φράχτης; Στρατόπεδα συγκέντωσης ή κέντρα κράτησης; Αυτά είναι τώρα τα ερωτήματα. Πέρασε πια η -όχι μακρινή- εποχή που -ακόμη και μπλοφάροντας- κάποιοι μίλαγαν για νομιμοποίηση όλων των μεταναστών. Σήμερα πουλάει ο ρεαλισμός. Ή καλύτερα ο κυνισμός.
Ζήτημα δεύτερο. Τα ασπόνδυλα παρουσιάζονται, ανάμεσα στ’ άλλα, σαν η πιο δρομίσια, πιο hardcore εκδοχή του αντιμνημονιακού – αντικοινοβουλευτικού μετώπου. Καθώς το λαϊκίστικο «να ξεβρωμίσει ο τόπος» δεν στρέφεται μόνο εναντίον των κάθε λογής μεταναστών. Στρέφεται κυρίως ενάντια στους «αλήτες – προδότες – πολιτικούς».
Τα ασπόνδυλα, αφού έκαναν κι αυτά κάποια μεροκάματα στην πλατεία Συντάγματος «μουτζώνοντας κλέφτες», θερίζουν τη σπορά που -αγκαζέ με την αριστερά και όχι μόνο- έκαναν. Την οργή των αγανακτισμένων, την πλήρη απαξίωση του (μισοπεθαμένου) κοινοβουλευτισμού, την «εθνική προδοσία» του μνημονίου, την κοινή αγωνία για τη σωτηρία της πατρίδας. Όσοι ηλίθιοι τότε εξυμνούσαν τη δύναμη του όχλου που χτυπημένος από την κρίση αναζητούσε (πατριωτική) σανίδα σωτηρίας παίρνουν τώρα -πολύ γρήγορα είναι η αλήθεια- πληρωμένες απαντήσεις. Όσοι αφελείς τότε, αδιαφορώντας για τα περιεχόμενα και την ουσία αυτών των κινητοποιήσεων, διατείνονταν πως «δεν είναι δυνατό να αφήσουμε το σύνταγμα στους φασίστες» μπορούν σήμερα να είναι περήφανοι πως πέτυχαν ακριβώς αυτό που προσπαθούσαν να αποφύγουν. Να ανοίξουν το δρόμο στους φασίστες. Γιατί τελικά ο περίφημος αντιμνημονικαός λόγος πρόσφερε ένα και μόνο πράγμα: να δώσει την ευκαιρία στους φασίστες να τον αντιγράψουν και να πλασαριστούν σαν οι πλέον ανιδιοτελείς και ειλικρινείς εκφραστές του. Ζήτημα τρίτο. Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνει και κάτι περισσότερο από την όποια απήχηση των ασπόνδυλων: οι συνεργασίες της τελευταίας (;) στιγμής. Ο διακεκριμένος «αριστερός» Καζάκης του ΕΠΑΜ με τον Παπαθεμελή. Ο «ρεπόρτερ του λαού» σοσιαλιστής Δημαράς με τον πράκτορα φασίστα Καμμένο. Κι αν κοιτάξει κανείς κάπως πιο προσεκτικά στις γραμμές των ψηφοδελτίων, θα βρει δεκάδες, εκατοντάδες αντίστοιχες «ανίερες συμμαχίες». Στο όνομα της εναντίωσης στο Απόλυτα Κακό Μνημόνιο, όσοι στάθηκαν απέναντί του, εξαγνίστηκαν, καθαγιάστηκαν. Έγιναν σε μια νύχτα καλοί κι από κει και μετά όλα έγιναν απλά μαθηματικά. Υπολογισμοί πιθανοτήτων εισόδου στο κοινοβούλιο, λογαριασμοί προσόδων κάθε λογής της επόμενης μέρας, νταραβέρια κι αλλαξοκωλιές για μια χούφτα -ή περισσότερες- δολάρια. Κι έτσι γρήγορα, οι παραδοσιακές γραμμές σβήστηκαν και πολύ εύκολα, φυντάνια σαν και τα παραπάνω σφιχταγκαλιάστηκαν. Και να φανταστεί κανείς πως δεν είναι τα μοναδικά. Καθώς -ευτυχώς- ναυάγησαν κι άλλα αντίστοιχα project, όπως αυτό της «αριστερής» ΚΟΕ· που ονειρευόταν λέει ένα αριστερό πατριωτικό μπλοκ με ηγέτη τον ζω-στη-φορμόλη Μίκη Θεοδωράκη.
Μ’ αυτήν την έννοια, δεν είναι ν’ απορεί κανείς ούτε με τ’ αποτελέσματα των -έτσι κι αλλιώς αμφισβητούμενων- δημοσκοπήσεων, ούτε με τις οποιεσδήποτε δραματικές εκκλήσεις. Αυτό που είναι αξιοπερίεργο ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλοί και πολλές που τσιμπάνε και στις μεν και στις δε. Κάνοντας επίκαιρη μια παλιά διαπίστωση: πως πιο βαρύ κι από μια γεμάτη κάλπη είναι ένα άδειο κεφάλι. Κι αν μαζευτούν πολλά δε φτάνουν ούτε όλες οι ψήφοι του κόσμου για να τα σώσουν. Με ή χωρίς μνημόνια. Με ή χωρίς ασπόνδυλα στο κοινοβούλιο.