Kίτρινος πυρετός

Barricada #20, Μάιος – Ιούνιος 2012

Τα μικρά και μεσαία εμπορικά καταστήματα, τόσο στο κέντρο όσο και τις γειτονιές ψυχορραγούν εδώ και καιρό. Τα «ενοικιάζεται» στις άδειες βιτρίνες είναι πλέον μια πολύ συνηθισμένη εικόνα, ακόμα και σε δρόμους με (κάποτε) υψηλή εμπορική κίνηση. Σε πείσμα όμως όλων εκείνων που καταριούνται το μνημόνιο, η «ανάπτυξη» είναι ήδη εδώ! Δεν είναι προεκλογικό σύνθημα στα στόματα του Σαμαρά ή του Βενιζέλου. Πραγματοποιείται την ώρα που μιλάμε: τα διαφόρων ειδών ενεχυροδανειστήρια, ανταλλακτήρια χρυσού και άλλα τέτοια ευαγή ιδρύματα υπολογίζονται σε 4.500 χιλιάδες μόνο στο νομό Αττικής. Το γεγονός ότι απ’ αυτά μόνο τα 1.200 λειτουργούν νόμιμα, θα πρέπει σίγουρα να θεωρείται πταίσμα μπροστά στο τιτάνιο έργο της «ανάπτυξης» που έχουν αναλάβει. Όπως και το γεγονός ότι φοροδιαφεύγουν συστηματικά, κάνοντας στην πραγματικότητα ξέπλυμα χρήματος, λαθρεμπόριο χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων.
Που οφείλεται η εκρηκτική αύξηση αυτού του τύπου εργασιών; Σ’ ένα συνδυασμό λόγων: στην απόλυτη έλλειψη ζεστού χρήματος από την αγορά (κι αφού οι τράπεζες έχουν κόψει τα διάφορα δάνεια) και στα μεγάλα χρέη που έχουν συσσωρεύσει επιχειρήσεις και ιδιώτες. Υπάρχει όμως και τουλάχιστον ένας λόγος ακόμα: η «απελευθέρωση» των επαγγελμάτων που προβλεπόταν στο τρισκατάρατο μνημόνιο. Αυτό σημαίνει πως απλοποιήθηκε η διαδικασία για την έκδοση άδειας λειτουργίας τέτοιων καταστημάτων. Όποιος λοιπόν έχει καθαρό ποινικό μητρώο, παίρνει από το τοπικό αστυνομικό τμήμα (που είναι πιο «καθαρό» κι απ’ τη χλωρίνη έτσι;) τη σχετική άδεια. Το σωστότερο όμως θα ήταν να πούμε πως εμφανίζεται να κατέχει τέτοιο μαγαζί, μιας και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι του ανήκει. Αυτές δεν είναι δουλειές για μικρο-ιδιοκτήτες: οι διάφορες μαφίες που έχουν ρευστό χρήμα να ξεπλύνουν και πολύτιμα μέταλλα να σπρώξουν, δε θ’ άφηναν ανεκμετάλλευτη μια τέτοια πραγματικά χρυσή ευκαιρία. Και πληρώνουν διάφορους για να «νοικιάζουν» τ’ όνομά τους ή να κάνουν τις μεταφορές του χρυσού και του ασημιού προς τας Ευρώπας. Είδατε τι σου είναι η απελευθέρωση των επαγγελμάτων; Την ίδια στιγμή που ο ταλαντούχος υπουργός Βορίδης προστάτευε με το νομοθετικό του έργο εκείνο το μέρος του κράτους της προσόδου που λέγεται «ιδιοκτήτες ταξί και βυτιοφόρων», ένα άλλο μέρος των προσοδικών δομών της ελληνικής κοινωνίας έτριβε τα χέρια του.
Αυτή λοιπόν είναι πραγματική «ανάπτυξη», growth ρε παιδί μου, πως το λένε επιστημονικά οι οικονομολόγοι; Και που ξέρει κανείς, αύριο-μεθαύριο μπορεί οι ενεχυροδανειστές και οι ανταλλάκτες να φτιάξουν και σωματείο με πρόεδρο και τα λοιπά, κάτι σαν την ένωση ελληνικών τραπεζών ή τον σεβ, βεβαίως με μερικά χρυσά δόντια παραπάνω από τους κυριλέ εκπροσώπους της επιχειρηματικής ελίτ. Ξέρουμε όμως καλά ότι το πράγμα δεν είναι καθόλου για γέλια. Όλο και περισσότερες πλευρές της ζωής μας, όλο και περισσότεροι τομείς της τυπικά «λευκής» οικονομικής δραστηριότητας κατακλύζονται από τα παρακλάδια των διαφόρων μαφιών. Κι αυτό δεν είναι καθόλου ευοίωνο για το μέλλον, παρά το γεγονός πως ειδικά τα ανταλλακτήρια χρυσού, συγκεντρώνουν πάνω τους μια γενικευμένη κοινωνική απέχθεια και μίσος.
Αφήσαμε για το τέλος μια «σημειολογική» παρατήρηση: αν προσέξει κανείς τα ανταλλακτήρια χρυσού, θα δει πως είναι στημένα πανομοιότυπα. Είναι καλυμμένα με διαφημίσεις των σχετικών «υπηρεσιών» που προσφέρονται, οι οποίες καλύπτουν όλη τη τζαμαρία του καταστήματος. Προφανώς και για να μην είναι διακριτό το εσωτερικό του. Παραπέμπουν έτσι σημειολογικά στο προηγούμενο μοντέλο «ανάπτυξης» (που δεν έχει εγκαταλειφθεί βέβαια): τα κωλόμπαρα. Εκεί που με μερικά χιλιάρικα δραχμές πρώτα και λίγες δεκάδες ευρώ μετά, οι βιασμοί είχαν (και ακόμα έτσι είναι) νομιμοποιηθεί. Εκεί που οι γυναίκες μετανάστριες γδύνονταν (γδύνονται) βίαια. Τώρα κάποιοι άλλοι, ίσως και κάμποσοι απ’ αυτούς που απολάμβαναν την προηγούμενη κατάσταση, «γδύνονται» από προίκες, οικογενειακά κειμήλια, γαμήλια δώρα κι εκείνο το μέρος αναμνήσεων μιας ζωής που χωράει σε πολύτιμα αντικείμενα, για λίγες δεκάδες ή εκατοντάδες ευρώ. Πώς το είχαμε πει; Α, ναι: εικόνα από το μέλλον…