Τraverso: Πες μας δυο λόγια για την δουλειά σου.

Δημοσθένης: 5μερο 8ωρο δουλεύω. Έχουμε τρεις βάρδιες, η μία ξεκινάει 7 το πρωί με 3 το μεσημέρι, η δεύτερη είναι 10 με 6 το απόγευμα και η τελευταία είναι 2 το μεσημέρι με 10 το βράδυ. Είναι κυλιόμενες ανά βδομάδα. Παίρνουμε καθαρά γύρω στα 870 ευρώ. Κάποιες φορές υπάρχουν κάτι μπόνους παραγωγικότητας που μας δίνουν, αν πιάσουμε κάτι στόχους μες στην δουλειά, κάτι άλλα κουπόνια που μας δίνουν των 80 ευρώ για να αγοράζουμε κάτι φαγητά και νερά από την καντίνα της δουλειάς. Βασικά μας αναγκάζουν να αγοράζουμε την σαβούρα που πουλάνε, κάτι φαγητά που είναι κακής ποιότητας γενικά, αφορολόγητα βέβαια για αυτούς. Αυτά, τώρα που δουλεύουμε από το σπίτι, μας τα δίνουν σε κάτι άλλα κουπόνια, αφορολόγητα κι αυτά, που μπορούμε να πάμε στο σούπερ μάρκετ να τα ψωνίσουμε.

Τ: Τα μπόνους βρίσκονται σε συνάρτηση με την παραγωγικότητα είπες;

Δ: Ναι. Τα οποία τωρα που μας στειλανε στο σπίτι, τα γυρίσανε τελείως ανάποδα, ουσιαστικά τα κόψανε. Δηλαδή παλιά μπορούσες να βγάλεις μέχρι 160 ευρώ έξτρα τον μήνα αν είχες 100% ακρίβεια σε αυτά που κάνεις. Εγώ ας πούμε είχα τύχει να πάρω μια φορά 160, τις υπόλοιπες κάτι 80…

Δ: Έχεις υπολογίσει ποιο είναι το ατομικό κόστος διαβίωσης μηνιαία;

Τ: Πιστεύω ότι χρειάζομαι, μαζί με έξοδα μηχανής, κάτι διάφορα που κάνω, γύρω στα 500 με 600.

Δ: Οπότε έχεις καταφέρει να αποταμιεύσεις αυτον τον καιρό;

Τ: Ναι κάτι μαζεύω σιγά σιγά.

Δ: Ταξιδεύεις;

Τ: Όχι πολύ. Ας πούμε φέτος πήγα μια φορά στην Σουηδία στους γονείς μου, αλλά να κάνω ταξίδια, τουρισμό και τέτοια όχι συχνά.

Δ: Αυτοκίνητο έχεις;

Τ: Όχι.

Δ: Πες μας δυο λόγια σχετικά με το πότε και πως βρήκες την δουλειά.

Δ: Την βρήκα κατά τύχη. Μια φίλη μου την πρότεινε γιατί η εταιρεία ζητούσε άτομα που μιλούσαν ξένες γλώσσες, διάφορες, και δίνανε μπόνους 2.500 ευρώ σε όποιον πρότεινε κάποιον που να  είναι κατάλληλος για την θέση.

Τ: Ποιες είναι οι κανονικές συνθήκες εργασίας στην δουλειά;

Δ: Στο γραφείο πάντα υπάρχει μεγάλος έλεγχος για το ποιος μπαίνει και βγαίνει. Τα κινητά μας όλα αυτά είναι κλειδωμένα σε lockers όταν δουλεύουμε, έχουμε κάρτα πάνω μας για να μπορούμε να κινούμαστε στον χώρο. Και η παραγωγή είναι οργανωμένη με μπάρες γραφειου όπου υπάρχουν 5 υπολογιστές εκατέρωθεν της μπάρας σε κάθε σειρά. Το τμήμα που δουλεύω εκεί στο Μοσχάτο πρέπει να απασχολεί περίπου 1000 άτομα, ενώ όλη η εταιρεία έχει περίπου 8000 εργαζόμενους, αυτά τα έχω μάθει κι εγώ από αλλού γιατί γενικά δεν μας λένε πολλά για τα υπόλοιπα τμήματα. Δουλεύουν άνθρωποι απ’ όπου μπορείς να φανταστείς γενικά, απ’ όλον τον κόσμο. Η δουλειά γίνεται εξ ολοκλήρου στον υπολογιστή, κάθεσαι, ξεκινάς, ανοίγεις το πρόγραμμα, γίνεσαι #inproduction και αυτό. Τα διαλείμματα γίνονται βάσει προγράμματος. Δηλαδή 10 ξεκινάς, 12 και τέταρτο είναι το 1^ο διάλειμμα, το μεσημεριανό είναι στις 2, δεν μπορείς να το κάνεις όποτε θέλεις.

Τ: Γιατί γίνεται αυτός ο αυστηρός έλεγχος;

Δ: Ουσιαστικά για την διασφάλιση των πελατών της εταιρείας. Γιατί γίνεται επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και οι πληροφορίες που δίνει και καλά ο πελάτης στην TP πρέπει να είναι απολύτως εμπιστευτικές. Δηλαδή έχει τύχει σκηνικό να χτυπήσει κινητό μέσα και έχει γίνει πανικός: να σηκώνονται οι υπεύθυνοι όρθιοι, «ποιος το ‘κανε» και τέτοια. Αν σε πιάσουν με κινητό σου δίνουν warning, στις 3 προειδοποιήσεις έχει φύγει κατευθείαν. Αν μαζέψεις ένα warning δεν μπορείς να ανέβεις κλίμακα και πρέπει να περάσει ένας χρόνος για να μπορέσεις να κάνεις αίτηση για καλύτερη θέση και τέτοια.

Τ: Είχες ξαναδουλέψει σε αντίστοιχο πλαίσιο.

Δ: Ναι στην WIND στην εξυπηρέτηση πελατών. Εκεί ήταν πολύ χειρότερα, μιλούσα στο τηλέφωνο ακατάπαυστα, χάλια λεφτά, 380 ευρώ καθαρά το 6ωρο με κάτι μπόνους σε σχέση με πόσα πακέτα πούλησες στους πελάτες κλπ.

Τ: Έχεις περιγράψει ένα τμήμα με 1000 άτομα και μια επιχείρηση με 8000 εργαζόμενους. Μιλάμε δηλαδή για κάτι πολύ μεγάλο.

Δ: Ναι εκεί στο Μοσχάτο έχουν χτίσει 4 τετραόροφα κτίρια, με τεράστιες αίθουσες, παλιά καπνεργοστάσια που τα έχουν διαμορφώσει, είναι τα πάντα καινούργια, πρέπει να έχουν χώσει πολλά φράγκα δηλαδή. Μάλιστα είχαμε ένα ατύχημα πριν λίγο καιρό. Εκεί που είμαστε, απέναντι από τα γραφεία της ΝΔ, περνάει πολύς κόσμος την Πειραιώς και μια μέρα μια κοπέλα την χτύπησε ένα φορτηγό και την σκότωσε.

Τ: Εξουσία των προϊσταμένων…;

Δ: Είχαμε έναν προϊστάμενο πολύ σκληρό. Είχε διώξει πολύ κόσμο επειδή είχε υποψίες ότι ήταν συνδικαλισμένοι. Ουσιαστικά δεν τους ανανέωσε τις συμβάσεις. Γιατί αυτό είναι ο τρόπος να απολύεις εκεί. Οι συμβάσεις είναι τελείως ατομική υπόθεση, από μήνα μέχρι χρόνο, με βάση τις διαθέσεις του κάθε προϊστάμενου.

Τ: Σε προσλαμβάνει η ίδια καθε φορά εταιρεία;

Δ: Όχι. Εκτός από την ίδια την TΡ που προσλαμβάνει, υπάρχουν άλλες δύο εταιρείες που κάνουν αυτή την δουλειά και της νοικιάζουν εργαζόμενους.

Τ: Θέλεις να μας εξηγήσεις τι κάνεις μέσα στο οχτάωρο που δουλεύεις;

Δ: Αυτό που κάνουμε εμείς είναι να ελέγχουμε τις διαφημίσεις που στέλνει ένας διαφημιζόμενος στο Facebook. Από τσιγάρα και αλκοόλ, τα οποία απαγορεύονται εν προκειμένω, μέχρι ρούχα, μέχρι οτιδήποτε. Το Facebook έχει μια πολιτική διαφήμισης και με βάση αυτήν εμείς ταγκάρουμε τα σημεία που μπορεί να μην είναι αποδεκτά. Κι αν είναι κάτι που απαγορεύεται, φεύγει τελείως. Αν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να γίνει σύσταση, το στέλνει μετά ένα άλλο τμήμα. Αυτό δεν ξέρουμε από ποιους γίνεται γιατί και μυστικοπάθεια υπάρχει πολύ και έχουμε ένα πολύ περιορισμένο εύρος πληροφοριών για το τι γίνεται, δεν μας λένε τίποτα για τα άλλα τμήματα.

Η πραγματική μας δουλειά στην ουσία είναι να τροφοδοτούμε τον αλγόριθμο με δεδομένα ώστε να μπορεί κάποια στιγμή να δουλεύει μόνος του. Ενδεικτικό είναι ότι στο πρώτο πόστο που είχα στην δουλειά, ελέγχαμε οτιδήποτε είχε να κάνει με διαφημίσιεις για διαιτητικά προϊόντα, ρούχα και οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Ενώ στην αρχή, λοιπόν, ήμασταν 80 άτομα που κάναμε αποκλειστικά αυτή την δουλειά, τώρα έχουν μείνει 5 άτομα στο τμήμα αυτό, γιατί ουσιαστικά είχε ταϊστεί τόσο πολύ ο αλγόριθμος που δεν χρειάζονταν άλλη ανθρώπινη εργασία. Και σήμερα, πλέον, μας έχουν πάει στο πολιτικό τμήμα, όπου τσεκάρουμε πολιτικές διαφημίσεις. Εκεί δεν «κόβουμε» πολιτικές διαφημίσεις, αλλά ουσιαστικά επισημαίνουμε λέξεις, έννοιες, εικόνες, για παράδειγμα «Βουλή», «Κυριάκος Μητσοτάκης» κ.λπ. Τα μαρκάρουμε κι από εκεί και πέρα δουλεύει ο αλγόριθμος μόνος του. Ενδεικτικά να πω ότι ενώ στην αρχή τα αρκτικόλεξα των κομμάτων τα ταγκάραμε, πλέον έρχονται τσεκαρισμένα, πράγμα που σημαίνει ότι το μηχάνημα έχει αρχισει και τα μαθαίνει και τα κατανοεί αυτόματα. Επίσης μαρκάρουμε διάφορες λέξεις, «κοινωνικά-πολιτικά» τα ονομάζουν αυτοί, που αφορούν διάφορες έννοιες π.χ. κλιματική αλλαγή, ενδοοικογενειακή βία, καπιταλισμός κ.λπ.. Αν για παράδειγμα έχεις ένα κείμενο antifa που λέει π.χ. «ενάντια στους ναζί», πρέπει να το ταγκάρεις ότι προάγει βία κ.λπ. Αυτά τα θέλουν για δικούς τους λόγους μετά, να τα μαζεύουν και να έχουν data.

Τ: Η δουλειά που κάνεις αφορά το Facebook παγκόσμια;

Δ: Ναι, εντάσσεται σε έναν παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, γίνεται για το Facebook σε διάφορες χώρες του κόσμου. Π.χ. έχω μάθει ότι για τους χρήστες που ανεβάζουν διάφορα video με σκληρό περιεχόμενο, ο έλεγχος γίνεται από εργαζόμενους όχι στην Ευρώπη αλλά στην Ασία, Μπαγκλαντές, Ινδία. Δεν τα φέρνουν εδώ αυτά τα project.

Τ: Λες ότι μπορεί να έχει και κάτι ρατσιστικό αυτό, ας πούμε…

Δ: Ενδεχομένως ναι. Τώρα… δεν τα λένε και πολύ ανοιχτά αυτά, είναι απο μαρτυρίες που έχω δει από συνεντεύξεις εργαζομένων σε άλλες χώρες.

Τ: Ναι, ότι δηλαδή εσείς που είστε ασιάτες ας πούμε, θα πάρετε το σκληρό περιεχόμενο.

Δ-: Ναι, οτιδήποτε.

Τ: Ενώ εμείς το ιδεολογικό γιατί..

Δ: Είστε πιο καλοί σπάστες.

Τ: Ναι. Ή είστε πιο ευαίσθητοι σε εικόνες.

Δ: Ναι, ακριβώς.

Τ: Η οργάνωση εργασίας, δηλαδή η ποσοτικοποιήση και η λογικοποίηση γίνεται μέσα από ένα ψηφιακό πρόγραμμα έτσι;

Δ: Ναι, τα πάντα.

Τ: Θέλεις να περιγράψεις πως επιτυγχάνεται η επιτήρηση μέσα από το πρόγραμμα της εργασίας σου;

Δ: Είναι ανάλογα με τα κομμάτια που κάνεις, τι μέγεθος έχουνε εννοώ, τι ποσότητα θα παράγεις, σε τι χρόνο, και μετά έχει πολύ μεγάλη σημασία αν έχεις accurancy, δηλαδή αν αυτά που μαρκάρεις είναι με βάση τα politics που θέλει το Facebook. Δηλαδή όταν βλέπεις μια εικόνα μπορεί να έχει διάφορα μέσα, μπορεί εσύ να μην είδες κάτι συγκεκριμένο και άλλοι 10 συνάδελφοι να το είδανε, οπότε εσύ θα βγεις λάθος και αυτοί θα βγούνε σωστοί. Ή μπορεί ο ένας να βγει σωστός και οι 9 λάθος, είναι κάπως έτσι. Ή μια λέξη, ξέρω γω, να μην την δεις γιατί μπορεί να μην την ξέρεις ή να μην την κατανόησες ή να μην πρόσεχες ας πούμε. Αυτό συμβαίνει συχνά, όταν είσαι 8 ώρες σε έναν υπολογιστή σίγουρα θα χαζέψεις, θα κάνεις κι άλλα πράγματα, δεν μπορείς να είσαι focus συνέχεια.

Τ: Άρα ενώ έχεις ωράριο, στην ουσία αξιολογήσαι με το κομμάτι.

Δ- Κατά μία έννοια ναι, γιατί αυτό μετράνε εν τέλει. Τα κομμάτια και πόσα έχεις κάνει σωστά και λάθος, δηλαδή αυτή την εβδομάδα ξέρω ‘γω μου τσέκαραν 70 κομμάτια. Απ’ αυτά βγήκε ένας μέσος όρος

Τ: Για πες, πόσα κάνεις σε ένα 8ωρο και σε μια βδομάδα περίπου;

Δ: Παλιότερα, όταν ήμασταν στο εμπορικό τμήμα κάναμε γύρω στα 800 με 1000 την μέρα. Στο πολιτικό τώρα έχουμε κάνει κάπως οι συνάδελφοι μεταξύ μας μία συμφωνία να μην κάνουμε πάνω από 250 την μέρα. Να πηγαίνουμε πιο χαλαρά για να είμαστε πιο ακριβείς γιατί αυτό ήτανε προς οφελός μας. Και έτσι μπορούσαμε και να μην είμαστε πάρα πολύ απασχολημένοι αλλά και να είμαστε πιο ακριβείς για να παίρνουμε τα bonus. Γιατί πολλοί, ας πούμε, κάνανε ανταγωνισμό μεταξύ τους, ποιος θα κάνει τα περισσότερα και έτσι χάνανε πολύ στο accuracy, στην ακρίβεια, οπότε σταδιακά συνειδητοποιήσαμε ρε παιδί μου, ότι όσο πιο λίγα κάνουμε τόσο πιο σωστά θα είμαστε και τόσο πιο πολλά λεφτά μπορούμε να βγάλουμε απ’ τα bonus.

Τ: 250 jobs την μέρα σημαίνει ότι διαβάζεις 250 πολιτικές διαφημίσεις σουηδικών κομμάτων;

Δ: Ναι οτιδήποτε, όχι μόνο κομμάτων, μπορεί να είναι οτιδήποτε, μπορεί να είναι εφημερίδα, μπορεί να είναι το κείμενο ενός τύπου που να έχει απλά μέσα την λέξη τάδε…

Τ: Τα οποία προορίζονται να διαφημιστούν στο Facebook έτσι;

Δ: Ναι. Αν είναι, ας πούμε, ένας πολιτικός που έχει πιστοποιημένο account μπορεί να στείλει κανονικά αλλά μέσα σ’όλο αυτό το πουγκί, ας το πούμε έτσι, θα μπουνε και διαφημίσεις ξέρω γω από οτιδήποτε που έχει μέσα την λέξη Trump, π.χ. ένας κωμικός αναφέρει τον Trump, αυτή η διαφήμιση θα έρθει, γιατί βλέπει το μηχάνημα ότι έχει την λέξη Trump μέσα οπότε θα το τσεκάρουμε εμείς.

Τ: Αυτές οι διαφημίσεις είναι γραπτές ή μπορεί να είναι και βίντεο;

Δ: Είναι βίντεο, εικόνες, text και κάνουμε και κάποια σαν site που κοιτάμε αλλά λιγότερο. Τσεκάρουμε όχι όλο το website. Εμείς κάναμε 5 scroll, μέχρι τα 5 κάνεις review και βλέπεις ρε παιδί μου ότι…δηλαδή από 5 και κάτω μπορεί να έχεις ξέρω ‘γω σκληρό πορνό, αλλά εσύ δεν μπορείς να κοιτάξεις μια σελίδα μέχρι τέρμα κάτω οπότε πας μέχρι το 5 και αν μέχρι το 5 εντοπίσεις κάτι ή το αφήνεις να περάσει σε SFA, safe for all το λέμε στη δικιά μας γλώσσα, το αφήνεις ελεύθερο, ή το ταγκάρεις και έχει ξέρω ‘γω εδώ μπύρα, έχει εδώ τσιγάρο, έχει εδώ γυμνό στήθος γυναίκας γιατί με το αρσενικό δεν έχει πρόβλημα, μόνο με το στήθος γυναίκας, έχει ξέρω ‘γω η κοπέλα φοράει βαθύ ντεκολτέ οπότε και αυτό πρέπει να το μαρκάρεις. Μας κάνανε εκπαίδευση με οδηγίες πχ για το γυναικείο ντεκολτέ, αν το ντεκολτέ είναι μέχρι το λαιμό είναι μια χαρά, δηλαδή έχει και τέτοια ας πούμε.

Τ: Σε μια εικόνα το βλέπεις αυτό έτσι;

Δ: Σε εικόνα ναι, ή και σε βίντεο όμως. Μπορεί να είναι ένα βίντεο με μια κοπέλα με το στήθος έξω, αυτό πρέπει να το ταγκάρεις κατευθείαν γιατί είναι ξερω ‘γω γυμνή.

Τ: Και σ’αυτό το σύστημα εσείς προτιμάτε ή μάλλον σας συστήνουν να είστε αυστηροί και να μην περνάετε πράγματα έτσι;

Δ: Δεν υπάρχει αυτό, είναι ό,τι βλέπεις. Γενικά δεν υπάρχει αυτή η οδηγία να είστε αυστηροί κτλ, πάντα μας λένε θα ταγκάρετε ό,τι βλέπετε. Βλέπεις αυτό, θεωρείς ότι είναι με βάση το policy λάθος; Γιατί αυτό είναι το ευαγγέλιο ας πούμε, το policy. Κάνεις αυτό και τέλος.

Τ: Υπάρχουνε δυνατότητες να ξεφύγεις από τον έλεγχο;

Δ: Όχι.

Τ: Με συνεργασία;

Δ: Όχι. Δηλαδή άμα θέλουν αυτοί ας πούμε να το αυστηροποιήσουν, μπορούν να το κανουν. Θα μπορούσαν άνετα μια μέρα να μας πούνε «παιδιά πρέπει να κάνετε τόσα την μέρα», ωστόσο δεν δίνουν σημασία γιατί θέλουν την ακρίβεια. Αλλά μπορούνε εύκολα ας πούμε να μας πούνε ότι πρέπει να κάνετε 500 την μέρα. Αλλά γενικά να αποφύγεις όχι, δηλαδή υπήρχανε περιπτώσεις που κάποιοι επειδή δεν καταλαβαίνανε κάτι ή γιατί βαριόντουσαν ή επειδή το θεωρούσαν επικίνδυνο ότι θα χάσουν στην ακρίβεια πατούσανε το κουμπί, skip τέλος πάντων, να πάνε στο επόμενο. Αυτό το είδανε σε κάποια φάση τα αφεντικά, και όσοι το κάνανε τους πήρανε μέσα και φάγανε γερή κατσάδα, φάγανε και warning, προειδοποίηση για απόλυση δηλαδή. Άμα ας πούμε είμαι εγώ τώρα και βλέπω ένα job και δεν το καταλαβαίνω και δεν είμαι σίγουρος και δεν το ταγκάρω και πατήσω skip, άμα το κάνω κάποιες φορές, είναι δυνητικά απόλυση.

Τ: Θεωρητικά τι πρέπει να κάνεις άμα βλέπεις ένα job και δεν το καταλαβαίνεις;

Δ: Μπορείς να ρωτήσεις κάποιον, ή να ρωτήσεις σε ένα chat που έχουμε όλοι μεταξύ μας ή τον προϊστάμενό σου.

Τ: Άρα δεν είναι η αυστηρότητα, είναι ότι πρέπει να τσεκάρονται όλα τα κομμάτια, να μην skipάρεται τίποτα, άρα να μην πηγαίνει τίποτα σε άλλο επίπεδο, δηλαδή να μην ξεφύγει τίποτα στο κομμάτι του πόσο ηθικό ή σωστό είναι.

Δ: Αυτό δυνητικά δεν γίνεται γιατί κάθε job που βλέπουμε, δεν θα το δω μόνο εγώ, ένας και μοναδικός, θα το δουν όλοι οπότε βγαίνει πάντα ο μέσος όρος για το κάθε κομμάτι.

Τ: Ωραία. Υπάρχει κάτι μέσα σ’ αυτήν τη δουλειά που να σου αρέσει και κάτι που να σου είναι ανυπόφορο;

Δ: Ντάξει η αλήθεια είναι ότι να μ’ αρέσει σίγουρα όχι, δεν είναι διασκεδαστικό, είναι βαρετό ας το πούμε έτσι, αλλά το καλό είναι γενικά ότι, σε σχέση με άλλες δουλειές που έχω κάνει, ότι είναι πολύ πιο εύκολη και πιο χαλαρή ας το πούμε έτσι. Θεωρώ ότι αν δουλεύεις σε τηλεφωνικό κέντρο είναι πολύ πιο πιεστικά τα πράγματα. Γιατί έχει μια συνεχή ροή που πρέπει να μιλάς, να κάνεις να ράνεις. Επίσης μπορείς να λουφάρεις πολύ, δηλαδή μπορείς να βλέπεις βίντεο, μπορείς να διαβάσεις κείμενα, εγώ ας πούμε διαβάζω πάρα πολύ στη δουλειά. Φροντίζω ας πούμε να μοιράζω το χρόνο μου.

Τ: Κάτι που να σου έχει γίνει ανυπόφορο μέσα σ’αυτά τα δύο χρόνια;

Δ: Ανυπόφορος ήταν ο προϊστάμενος γιατί ήταν πολύ κυκλοθυμικός και ξέσπαγε και έβριζε και έκανε. Δηλαδή ήταν σε μια φάση που όποτε έμπαινε μέσα ο τύπος υπήρχε νεκρική σιγή ας πούμε, νεκροταφείο

Τ: Έχουμε μάθει ότι η ΤΡ κάνει αυτές τις βδομάδες bonus, relaxation και τέτοια.

Δ: Ναι, κάνανε διάφορα τέτοια, μας φέρνανε κάτι ταλαίπωρα παιδιά, να μας κάνουνε μασάζ. Καλά, εγώ δεν είχα πάει ποτέ. Να είναι τώρα ξέρω ‘γω, επί ένα 8ωρο ουρές με εργαζομένους για να πηγαίνουνε σε κάτι πιτσιρικάδες να τους κάνουνε μασάζ, κάτι χαζο-εκδηλώσεις, έχει κάτι τέτοια…

Τ: Πάμε να πούμε λίγο για την συγκυρία της πανδημίας. Θες να πεις, έξω απ’ τη δουλειά λίγο, πως αντιμετώπισες εσύ προσωπικά ή μέσα από τις παρέες σου τις πρώτες μέρες του ξεσπάσματος αυτής της καραντίνας; Αν φοβήθηκες, αν δίστασες αρχικά, αν αυτό άλλαξε στην πορεία, αν το ξεπέρασες, πως το ξεπέρασες…;

Δ: Εγώ προσωπικά, ‘ντάξει ήμουνα επιφυλακτικός με όλα αυτά, υπήρχε ένας τρόμος, κάποιοι συνάδελφοι είχανε πάθει ένα πανικό, ερχόντουσαν με μάσκα. Τώρα αυτά στα πολύ πρώιμα στάδια, όχι όπως είναι τώρα. Ερχόντουσαν με μάσκα, συνέχεια με τα αντισηπτικά τους, ερχόντουσαν φέρνανε χαρτιά, καθαρίζανε τους υπολογιστές εξαντλητικά. Λέγανε στις κοπέλες που καθαρίζανε, έλα να καθρίσεις εδώ τον υπολογιστή και κάτι τέτοια. Εγώ γελούσα ας πούμε, αισθανόμουν πολύ άσχημα για τις γυναίκες αυτές. Δηλαδή κάπως σαν να ήταν σκλάβες ας πούμε, να καθαρίζουν τώρα για τους πιο υψηλά εργαζόμενους κ.λπ., δηλαδή λίγο άσχημες εικόνες. Αλλά γενικά υπήρχε ένας φόβος, από πλευράς πάντα των εργαζομένων που δουλεύανε μέσα. Τώρα ‘ντάξει είναι και θέμα προσωπικό πάντα έτσι; Το πως το έχει κατανοήσει ο καθένας.

Τ: Επηρέασε η καραντίνα και η μέχρι τώρα κατάσταση με κάποιο τρόπο τις σχέσεις σου με τους φίλους σου ή με τους οικείους σου ή με τους συναδέλφους σου;

Δ: Ε ναι, γενικά, συζητήσεις, διαφωνίες, φυσικά ναι. Εγώ ας πούμε ήμουνα της άποψης ότι υπάρχει μια υπερβολή σε όλο αυτό. Άλλοι συνάδελφοι ήτανε τρομοκρατημένοι. Υπήρχε μία ένταση στις συζητήσεις καθημερινά. Και υπήρχε αυτό το social-distancing, υπήρχε στην πραγματικότητα πριν καν ανακοινωθεί. Ας πούμε έβλεπες ότι δεν σου δίναν το χέρι εύκολα, σου κρατούσαν μια απόσταση, καθόντουσαν πιο πέρα. Ειδικά ας πούμε, θυμάμαι όταν μας είχανε πάει σε ένα mix-τμήμα τελείως, έχει μέσα Άραβες, Ινδούς κ.λπ , πολλοί από εμάς, οι οποίοι είναι ρατσιστές ξεκάθαρα για μένα, τους έβλεπα ότι δεν πηγαίνανε να κάτσουνε κοντά γιατί φοβόντουσαν μην κολλήσουν κάτι, και είχα ακούσει ας πούμε ατάκες του στυλ: “πο,πο εδώ είναι μουσουλμάνοι και αυτά, θα κολλήσουμε”…

Τ: Άσχετο.

Δ: Άσχετο ναι, αλλά ότι έχουνε τον ιό ας πούμε και ότι είναι βρωμιάρηδες και τα λοιπά.

Τ: Οπότε μας λες ότι πριν την επιβολή των μέτρων πειθάρχησης και προφύλαξης εντός εισαγωγικών, ήδη οι εργαζόμενοι είχαν ξεκινήσει να παίρνουνε κάποιες αποστάσεις από μόνοι τους, μέχρι να έρθει η διοίηκηση και να επιβάλλει κάποια μέτρα.

Δ: Ναι. Αυτό που είχα ξεχάσει να πω, επειδή είχε γίνει και μια γενική αναφορά στον Τύπο, μας είχανε στείλει σε ανύποπτο χρόνο ένα email, μέσω του ΕΟΔΥ, που μας λέγανε ότι αν θέλουμε να γίνουμε εθελοντές, να παρέχουμε μέχρι 3 ώρες την ημέρα εθελοντική εργασία για τον ΕΟΔΥ.

Τ: Το είχες λάβει το μέηλ αυτό;

Δ: Εγώ το είχα λάβει ναι. Το είχα δει. Και μάλιστα, θυμάμαι γιατί το σχολίαζα με τους φίλους ξέρω ‘γω και το κορόϊδευα. Ότι τι είναι αυτά να δουλεύουμε τσάμπα για τον ΕΟΔΥ και όλα αυτά τα πράγματα. Φυσικά από εμάς δεν νομίζω κανείς να πήγε εθελοντής. Απλά το πουλήσανε εντός σε εμάς ξέρεις, μήπως τσιμπήσει κανείς κλπ.

Τ: Τελικά η TP έφτιαξε ένα τμήμα για τον ΕΟΔΥ, έτσι;

Δ: Ναι, φτιάξανε ναι. Η εφημερίδα των συντακτών έχει γράψει διάφορα γι’ αυτά. Τώρα πώς και πού δε γνωρίζω καθόλου, αλλά εγώ το μέηλ αυτό το είχα λάβει ας πούμε. Και γενικά μας στέλνανε, και background πίσω στις οθόνες μας, μας είχαν βάλει οδηγίες αναλυτικές, να πλένουμε τα χέρια μας, να φοράμε μάσκα, να καθαρίζουμε αυτό, να θερμομετρώμαστε, να κάνουμε… Στην είσοδο, όταν είχε γίνει όλος αυτός ο ντόρος, μας είχανε βάλει, στους σεκιουριτάδες να έχουνε πιστολάκι που να μας θερμομετρούν. Είχε τύχει, εμένα ας πούμε μια φορά να με χτυπήσουνε με το πιστολάκι στο κεφάλι 3 φορές γιατί έγραφε αλλ’ αντ’ άλλων το πιστολάκι. Είχε διάφορα τέτοια κωμικά. Είχε περιπτώσεις που κάποιος όντως είχε πυρετό και ήταν ο σεκιουριτάς και τον είχαν τον άνθρωπο στην άκρη πόση ώρα, μέχρι να έρθει ο γιατρός της εταιρείας να τον πάρει μέσα, δηλαδή κάτι τέτοια τρελά πράγματα ας πούμε.

Τ: Τι μέτρα έλαβε η διοίκηση για την αντιμετώπιση;

Δ: Γενικά είχανε αλλάξει λίγο τις βάρδιες, είχανε δώσει τις αναγκαστικές άδειες αυτές στους γονείς. Όσοι είχανε παιδιά δηλαδή δεν ερχόντουσαν, και τους είχανε πει κιόλας ότι φύγετε, μην κάθεστε και θα σας τα πληρώσουμε όλα κ.λπ. Οπότε άρχισε να αδειάζει λίγο ο χώρος και με το που φύγανε όσοι είχανε παιδιά, και καθόντουσαν σπίτι δεν κάνανε τίποτα, τους βάλανε να κάθονται ανά ένα άτομο, δηλαδή κενή θέση. Και τους είχανε βάλει σε όλα τα τραπεζάκια αντισηπτικά. Οι γυναίκες συνήθως καθαρίζανε το βράδυ τα γραφεία, και απ’ ότι μου είπαν τα παιδιά, ερχόντουσαν τουλάχιστον 3 φορές την μέρα και καθαρίζανε μέσα το χώρο. Οπότε μπορεί και να είχαν προσλάβει έκτακτα ή να δουλεύαν παραπάνω οι γυναίκες, δεν ξέρω τώρα ακριβώς.

Τ: Τώρα τι έχει γίνει;

Δ: Τώρα μας στείλανε τους υπολογιστές κατευθείαν στο σπίτι και δουλεύουμε απ’ το σπίτι. Νομίζω από τις 18 Μαρτίου, κάπου εκεί.

Τ: Πως έχει αλλάξει, λοιπόν, αυτή η νέα συνθήκη την εργασία;

Δ: Εντάξει, κάνουμε ακριβώς ότι κάναμε, απλά το κάνεις μόνος σου στο σπίτι ή όπου έχεις βάλει τον υπολογιστή σου. Ίδια ωράρια, γενικά υπήρχε μια φουλ έτσι ανθρώπινη προσέγγιση, παιδιά μην αγχώνεστε και ό,τι θέλετε και εδώ και βγείτε και λίγο παραπάνω διάλειμμα αν χρειάζεστε, και να βοηθήσετε την οικογένειά σας κτλ. Τις πρώτες μέρες πάντα. Μετά κάπως γύρισε, ξανά ωράριο κανονικό, πιο αυστηρές οδηγίες, πέσανε τα νούμερα, λογικό, σε όλους. Βέβαια, πέσανε κιόλας επειδή σε εμάς ας πούμε συγχωνεύσαν κάποια τμήματα που ήταν να συγχωνευτούν αλλά επειδή έγινε όλο αυτό, δεν έγινε με ομαλό τρόπο, οπότε έπεσε μια κατσάδα για τα νούμερα από τον προϊστάμενο. Και μας άλλαξε και τα bonus, τα μείωσε, δηλαδή κατά 50%.

Τ: Πως διασφαλίζεται αυτή η περίφημη προστασία των προσωπικών δεδομένων τώρα με μέσα στο σπίτι πλέον;

Δ: Κανείς δεν ξέρει. Με βάση την καινούρια τροποποίηση σύμβασης που μας στείλανε, δεν πρέπει να έχουμε τα κινητά μας κοντά, να μιλάμε, αλλά αυτό είναι λίγο παράδοξο γιατί π.χ. όταν σε παίρνει ο προϊστάμενός σου, σε παίρνει στο κινητό σου και μιλάτε. Υπό κανονικές συνθήκες, δηλαδή, δεν διασφαλίζεται τίποτα. Οπότε υπάρχει ένα κενό εδώ πέρα, το οποίο δεν ξέρω πως θα το καλύψουνε μελλοντικά. Εγώ είμαι σίγουρα βέβαια ότι θα το σκληρύνουνε και θα το διασφαλίσουνε με κάθε κόστος αυτό το πράγμα. Τώρα το πως θα το κάνουνε δεν ξέρω.

T: Μπορείς να διακρίνεις θετικές κι αρνητικές πλευρές στην οργάνωση της τηλεργασίας;

Δ: Προσωπικά για μένα όλες είναι αρνητικές. Είσαι κλεισμένος στο σπίτι διαρκώς και δεν έχεις καμία επαφή. Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι πως όταν είσαι στη δουλειά (στο γραφείο, όχι στο σπίτι), μπορούσα να συγκεντρωθώ πολύ περισσότερο στο κομμάτι της δουλειάς, αλλά και σε αυτά που διάβαζα ή έκανα. Επίσης λούφαρα, χωρίς υπερβολές, 50% παραπάνω. Τώρα αισθάνομαι πως έχω έναν μπαμπούλα αόρατο διαρκώς από πάνω μου. Δεν τον βλέπω, αλλά με αναγκάζει να είμαι συνέχεια πολύ προσεκτικός. Δηλαδή, δεν μπορώ να φύγω για πολύ ώρα γιατί άμα δεν κουνάω το ποντίκι για 8 λεπτά ο υπολογιστής σβήνει. Αν πάω για παράδειγμα να πάρω γάλα στο ψιλικατζίδικο, ή πάω στο σαλόνι να δω κάτι, ή να παίξω με την γάτα μου, ή οτιδήποτε, και περάσουν 8 λεπτά, ο υπολογιστής σβήνει και με πετάει εκτός συστήματος. Αυτά τα λεπτά παλιότερα, όταν βγαίναμε από το γραφείο, απλώς ήταν χρόνος που χαζέυαμε και δεν υπήρχε ιδιαίτερο θέμα. Τώρα μας έστειλαν πως όση ώρα βγούμε unavailable, πρέπει να τα καλύψουμε στο τέλος της βάρδιας. Μέχρι και 40 λεπτά παραπάνω, ώστε να μην χρεωθεί υπερωρία. Αυτό σημαίνει ότι πάρα πολλοί συνάδελφοι στο σπίτι βγαίνανε αρκετά unavailable, οπότε έπρεπε να το περιορίσουν αυτό. Μας είπαν λοιπόν πως, ενώ καταλαβαίνουν τους λόγους που βγαίνουμε unavailable, θα πρέπει να το καλύψουμε μέσα σε 40 λεπτά στο τέλος. Αυστηρά 40 όμως, όχι 41, γιατί μετράει αυτόματα υπερωρία.

Τ: Σε έχει αγχώσει αυτό;

Δ: Εμένα ναι. Με έχει κουράσει ήδη πολύ ψυχολογικά. Το βλέπω. Είναι τελείως επαναλαμβανόμενο. Στη δουλειά στο γραφείο λες και δυό κουβέντες τους συναδέλφους σου. Βγαίνεις έξω για να πας στη δουλειά. Βλέπεις έξω κόσμο. Είδικά στη φάση της καραντίνας, αλλά και τώρα που κάπως έχει χαλαρώσει, βλέπω ρε παιδί μου ότι με κουράζει ψυχολογικά πολύ αυτό το πράγμα. Με έχει μαντρωμένο μέσα συνεχώς και πρέπει να είμαι στο χολ που έχω βάλει τον υπολογιστή, στην ίδια θέση, να κάνω τα ίδια πράγματα.

Τ: Από το σπίτι δουλεύει κι η φίλη σου είπες;

Δ: Ναι. Η μία στο σαλόνι και ο άλλος στο χόλ.

Τ: Δύο παραγωγικές μονάδες στο ίδιο σπίτι.

Δ: Ακριβώς! Οπότε υπάρχει πρόβλημα, γιατί αυτή μιλάει πολύ στο τηλέφωνο, σχεδόν 8 ώρες, και εγώ βάζω μουσική για να μην ακούω όλα αυτά. Κλείνουμε τις πόρτες στο ενδιάμεσο, και είναι κουραστικό.

Τ: Προς το παρόν είναι μικρό το διάστημα που δουλεύεις, αλλά μπορείς να εικάσεις εάν αυτό μπορεί να έχει περαιτέρω ψυχολογικές επιπτώσεις; Για παράδειγμα στην προσοχή ή στον ύπνο σου ή στο θυμό ή στο σεξ;

Δ: Σίγουρα επηρεάζει. Αυτό που αισθάνομαι εγώ, είναι πως έχω τη δουλειά μέσα στο σπίτι μου. Και δεν μπορείς να ξεφύγεις καθόλου από αυτό το πράγμα. Μόνο που βλέπω τον υπολογιστή εκεί, με ταράσσει σαν εικόνα. Φαντάσου εγώ τα τελευταία χρόνια δεν πολυ-καθόμουν στους υπολογιστές, πιο πολύ στο κινητό. Κι αυτό επειδή ήμουν στη δουλειά στον υπολογιστή, οπότε μου προκαλούσε μια αποστροφή. Αυτό μου κάθεται βαρύ.

Τ: Τον χώρο του σπιτιού τον έχει αλλάξει; Κάνατε αλλαγές στη διαρρύθμιση;

Δ: Ναι. Πήραμε power plugs για το σήμα του ίντερνετ με δικά μας έξοδα. Αυτοί μας παρείχαν μόνο ένα καλώδιο. Επειδή δεν είχαμε τόσο καλή σύνδεση, έπρεπε να τρέχουν και οι δύο υπολογιστές. Στην αρχή το είχα άγχος άμα θα μπορούμε να δουλεύουμε κι οι δύο ταυτόχρονα.

Τ: Κάτι άλλο σχετικά με την πανδημία;

Δ: Αυτό που έχω παρατηρήσει, είναι πως από μια ομάδα 5-6 παιδιών, που κάναμε πολύ στενή παρέα στη δουλειά και είχαμε ένα chat κοινό στην πλατφόρμα που μιλούσαμε καθ’όλη τη διάρκεια της βάρδιας, πλέον έχουμε χάσει επαφή. Έχει αρχίσει και ελαττώνεται. Από εκεί που έμπαινα στο chat κι έβλεπα 500 μηνύματα αδιάβαστα, τώρα βλέπω 4. Υπάρχει μία αποξένωση μεταξύ των συναδέλφων και φίλων μας. Απομακρυνόμαστε. Τώρα είμαστε στο δίμηνο. Εάν συνεχιστεί αυτό, που μάλλον θα συνεχιστεί, στο εξάμηνο θα γίνουν τελειώς τυπικές οι σχέσεις μας. Άντε να κρατήσεις με 1-2 άτομα επαφή. Με όλους τους υπόλοιπους δεν έχω μιλήσει από τότε. Και δεν έχω να τους πω τίποτα, αλλά και να είχα…

Τ: Σας έχουν πει τί μέλλει γενέσθαι με αυτό;

Δ: Είναι λίγο αόριστο αυτό. Μας είχαν πει σίγουρα όλο το Μάιο. Ο Ζούκεμπεργκ είχε πει για τους υπάλληλους του Facebook, ότι θα δουλέψουν σίγουρα από το σπίτι μέχρι τον Οκτώβριο. Δεν ξέρω αν αφορά εμάς αυτό βέβαια, άμεσα. Το πλάνο έλεγε μέχρι το Μάιο. Δεν μας λένε κιόλας. Όπως το βλέπω σίγουρα θα πάει και Ιούνιος, και πραγματικά δεν μπορώ να κάνω καμία πρόβλεψη. Κι αυτό με τρομάζει. Με αγχώνει γιατί θέλω να ξέρω ότι μέχρι τον Ιούνιο θα είμαι σπίτι, θέλω να κάνω το πρόγραμμά μου, να οργανώσω την καθημερινότητά μου. Δεν είναι για μένα κανονικό αυτό. Κι αν γίνει κανονικό αυτό, θέλω τουλάχιστον να το ξέρω.

Τ: Υπό κανονικές συνθήκες, δηλαδή με δουλειά στο Μοσχάτο, υπήρχαν δυνατότητες οργάνωσης; Τώρα περιορίζονται;

Δ: Με κάποιους συναδέλφους που μιλάμε και πολιτικά, λέμε πως δεν υπάρχει δυνατότητα να συνδικαλιστείς από το σπίτι. Καλώς ή κακώς. Πρέπει να είσαι ήδη σε μια πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση ή να είσαι στο σωματείο ήδη. Προσωπικά θεωρώ πως κάποιος από το σπίτι του δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ή τέλος πάντων το βλέπω πολύ δύσκολο. Δε σου λέω για τους πιο πολιτικοποιημένους, αλλά για άτομα που δεν έχουν ταξική συνείδηση ή έστω διάθεση να ασχοληθούν με τέτοια πράγματα.

Τ: Είναι τρομερά ενδιαφέρον αυτό που έλεγες πριν. Το ότι είχατε μια συμφωνία για 250 κομμάτια τη μέρα. Αλλά σε αυτήν τη συνθήκη και από το σπίτι, αυξάνεται η παραγωγικότητα με ένα κίνητρο “αφού μένω σπίτι”.

Δ: Είχαμε συζητήσει μεταξύ μας, και αυτό είναι μια μορφή αντίστασης. Είπαμε να ελέγχουμε εμείς το χρόνο εργασίας και το πόσο θα παράγουμε. Είχαμε πει μέχρι 250 κομμάτια την ημέρα. Κάποιοι το παραβιάσανε αυτό κρυφά, και κάνανε 500 ας πούμε την ημέρα με το πρόσχημα ότι είμαι σπίτι, είμαι αραχτός και βαριέμαι, δεν ξέρω τί να κάνω και δουλεύω. Κι εγώ τους έλεγα “ρε παιδιά τί κάνετε;” Είτε είσαι σπίτι είτε είσαι στο γραφείο είναι το ίδιο πράγμα. Απαντούσαν «εγώ θέλω να είμαι πιο ψηλά, κι αν βγάζω παραπάνω δουλειά θα έχω μεγαλύτερο accuracy, μπορεί να με κρατήσουν για πάντα στο σπίτι γιατί έχω παιδιά και θα μου είναι πιο εύκολο» και κάτι τέτοια, τα οποία δείχνουν έναν ατομισμό και μία διάθεση την οποία μακροχρόνια τα αφεντικά θα εκμεταλλευτούν. Για να μην κρυφτώ καθόλου, 9 στους 10 συναδέλφους την εργασία από το σπίτι την βλέπουν πολύ θετικά.

Τ: Τί λένε για αυτό; Γιατί το βλέπουν θετικά;

Δ: Τα επιχειρήματά τους είναι πως δεν έχεις τον μπαμπούλα, δηλαδή τον προϊστάμενο, πάνω από το κεφάλι σου, είσαι πιο χαλαρός, δεν χρειάζεται να μετακινείσαι στη δουλειά, δεν σε πρήζει κανείς. Όλα αυτά είναι ψέμματα, ή έστω στην πράξη δε γίνονται. Γιατί σταδιακά, μας πρήζουν με άλλους τρόπους. Η τάση είναι να σε πρήζουν όλο και περισσότερο και να είναι όλο και πιο καχύποπτοι απέναντί σου. Τόσο όσο προς πόσο ελέγχουνε, αλλά και πως σε τσεκάρουνε. Εγώ δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι δε θα μας πιέσουν το επόμενο διάστημα.

Τ: Ένα σχόλιο τώρα που είναι πιο θεωρητικό. Το πέρασμα στη μεγαλη βιομηχανία έγινε γιατί έφτασε σε ένα όριο η μανιφακτούρα, που είχε δουλειά από το σπίτι και έναν άλλο έλεγχο της εργασίας. Δηλαδή για λόγους παραγωγικότητας της εργασίας και όχι για ανθρωπιστικούς λόγους. Τώρα υπάρχει μία συνθήκη, η οποία σου λέει: κάνε το στο σπίτι σου, φτιάξε το όπως θέλεις, αλλά εμείς θα σε επιτηρούμε έτσι. Οπότε είναι σα να θέλουνε και την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και τη μη ανάληψη του κόστους συντήρησης της μεγάλης βιομηχανίας.

Δ: Δεν είναι τυχαίο που τις πρώτες δύο βδομάδες, η ΤΡ διαφήμιζε στα αγγλικά θέσεις εργασίας από το σπίτι. Κι έτυχε μια φίλη να το δει και έκανε αίτηση να δουλέψει μέσα στην πανδημία, πέρασε από συνέντευξη μέσω skype και της είπαν πως το training για ένα μήνα θα είναι από το σπίτι σου. Την ρώτησαν απλά αν έχει υπολογιστή και κάμερα και της έστειλαν το link. Η κοπέλα δεν ήταν καν στην Αθήνα. Της είπαν πως δεν πειράζει, κάτσε εκεί που είσαι, θα σου στείλουμε το λινκ και θα τα κάνεις από το σπίτι. Υπογραφή και σύμβαση ηλεκτρονικά όλα, οπότε δεν χρειάζεται να έρθεις καν για τα τυπικά. Δυό τρεις συνεντεύξεις skype και τέλος.

Τ: Ζωάρα.

Δ: Ναι, ναι, ζωάρα!

Τ: Γενικότερα, υπάρχει κάτι άλλο που θα ήθελες να συμπληρώσεις, να ειπωθεί, να μοιραστείς; Είτε με το περιοδικό είτε με αυτούς που θα το διαβάσουνε;

Δ: Τίποτα άλλο. Απλά θεωρώ πως η τηλεργασία είναι πολύ κακή εξέλιξη κι αυτό φάνηκε από το πόσο πρόθυμα ήταν τα αφεντικά να τη νομιμοποιήσουνε. Ήδη μεγάλες εταιρίες, όπως το twitter είπαν πως θα δουλεύετε για πάντα στο σπίτι. Είναι επίσης πολύ κακή εξέλιξη για συλλογικές αντιστάσεις. Θεωρώ πως τα συμβόλαια θα μικρύνουν, θα βασιστούν όλα στα νούμερα και στους δείκτες που θα πρέπει να φτάσεις και θα σου έχουν ορίσει εξαρχής. Κακά τα ψέμματα, όταν ξεκινάς και δεν ξέρεις καλά τη δουλειά, στο γραφείο θα έχεις κάποιον πιο έμπειρο να σου δείξει και να σου μάθει. Στο σπίτι δεν έχεις αυτό το feedback. Ηλεκτρονικά δεν μπορείς να δίνεις συμβουλές σε κάποιον που μένει πίσω. Από το σπίτι θα γίνεται μια διαρκής ανακύκλωση εργαζομένων, οι οποίοι θα εξυπηρετούν κάποια πράγματα για δυό τρεις μήνες, μετά θα λήγει το συμβόλαιο και πάμε πάλι. Εμένα μου φαίνεται πολύ δυστοπικό όλο αυτό, ανησυχητικό. Πολύς κόσμος μάλλον δεν το έχει αντιληφθεί ακόμα. Δεν είναι τυχαίο που όλοι οι μεγάλοι ψηφιακοί κολλοσοί ανακοίνωσαν πως θα το κάνουν μέχρι τέλος του χρόνου. Σίγουρα πειραματίζονται και σίγουρα βλέπουν οφέλη. Αν πραγματικά θεωρούσαν πως είναι πολύ κακό για τις δουλειές τους, θα πιέζανε αφόρητα ώστε να σταματήσει αυτό. Υπάρχει ένα τεράστιο νομοθετικό κενό για όλα αυτά τα πράγματα, το οποίο εκμεταλλεύονται.

Τ: Νομίζω πως τέτοιοι μετασχηματισμοί, καταδεικνύουν ένα πράγμα, το οποίο άμα το έλεγες τα προηγούμενα χρόνια θα ήταν ούφο. Αυτό είναι, γενικά, πως ο καπιταλισμός έχει κάποιους νόμους, οι οποίοι είναι κοινοί σε όλη την ιστορία: π.χ. η επιβολή της πειθαρχίας μέσω των μηχανών. Δηλαδή κάνουν έναν καταμερισμό ο οποίος δεν είναι δικός μας αλλά εξυπηρετεί την παραγωγικότητα και έχει σαν κέντρο την εργασιακή πειθαρχία. Αυτό είναι ένα πράγμα που συζητιέται από τα αφεντικά εδώ και 250 χρόνια ξέρω ‘γω. Σε αυτές τις δουλειές υπήρχε ο μύθος της ελαστικότητας, του πάμε χαλαρά, ντυμένοι όπως θέλουμε και τέτοια. Όλα αυτά που φαίνονταν να είναι η αντι-πειθαρχική κριτική τα προηγούμενα χρόνια, υπήρχαν σε αυτές τις δουλειές και τώρα αίρεται το χαρούμενο κομμάτι και αποκαλύπτεται η μηχανή που επιβάλλεται στο χώρο. Και μάλιστα στο χώρο του σπιτιού που είσαι υποχρεωτικά μόνος σου. Για πες μας εσύ όμως: Έχεις συνείδηση ότι δουλεύεις στην αιχμή της καπιταλιστικής εξέλιξης;

Δ: Φυσικά! Από καιρό. Κι είμαι, αν όχι ανειδίκευτος, σίγουρα όμως στην ουρά της ψηφιακής αλυσίδας. Τροφή του αλγόριθμου. Δεν είμαστε τίποτα. Δυνητικά εμείς δεν έχουμε καμία αξία. Ούτε να μαζέψουμε καμία τεχνογνωσία πάνω στο αντικείμενο μπορούμε, ώστε να την αξιοποιήσουμε κάπως, όπως γίνεται σε άλλες δουλειές. Η δουλειά είναι τόσο μηχανοποιημένη, διεκπεραιωτική και από το α στο β, που δεν μπορώ να την κάνω τίποτα. Δεν έχω κάποιο skill που να μπορώ να το πουλήσω σε κάποιο άλλο αφεντικό. Πέρα από το ίματζ ότι δουλεύουμε στο Facebook.

Τ: Σαν να ταΐζεις μια καινούργια μηχανή, σαν θερμαστής του 21^ου αιώνα.

Δ: Ναι! Και το έλεγα σε συναδέλφους πως δεν είμαστε κάτι το ιδιαίτερο. Είμαστε ο πάτος. Ναι μεν μας αμείβουν λίγο καλύτερα, αλλά αυτό το κάνουν για δικούς τους λόγους. Γιατί δεν τους κοστίζει κάτι το να δώσουν 200 ευρώ παραπάνω στην ελληνική εργασιακή αγορά σε σχέση με μια σκανδιναβική για παράδειγμα. Αλλά δε θα την πληρώνανε και τόσο ακριβά αυτήν τη δουλειά. Δεν είναι κάτι φοβερό.